Coronafeirws

Cadw mewn cysylltiad â ffrindiau ar-lein, a siarad â phobl gartref. Mae siarad am yr hyn sy’n digwydd yn gallu helpu i dy atgoffa nad wyt ti ar dy ben dy hun. Cofia, galli di ddal i  siarad â Childline.

Mae’n gallu bod yn grêt ymlacio am rai diwrnodau, ond ar ôl ychydig mae’n gallu effeithio’n fawr ar dy hwyliau. Dalia i osod larwm a cheisia fynd i’r gwely yr un amser ag y byddet fel arfer. Cynllunia weithgareddau fel dy fod yn gwybod beth rwyt ti’n ei wneud yn ystod y dydd.

Mae bod yn sownd gartref yn gallu bod yn ddiflas ac achosi straen weithiau, yn enwedig os nad wyt ti’n dod ymlaen â’r teulu. Mae cadw’n brysur gyda phethau fel gwaith cartref neu ddiddordebau yn gallu dy helpu i ymdopi.

Gwna’n siŵr dy fod ti’n bwyta’n iach, gan gynnwys bwyta prydau rheolaidd a chael ffrwythau a llysiau. Fe gei di fynd allan unwaith y dydd i gael ymarfer corff, ond mae digonedd o ymarferion y galli di eu gwneud gartref hefyd.

Mae’n gallu achosi gofid os wyt ti wedi gorfod gadael yr ysgol yn sydyn, yn enwedig os mai hon oedd dy flwyddyn olaf yno. Ond mae llawer o ffyrdd o gadw mewn cysylltiad â ffrindiau neu o ffarwelio â phobl.

Beth am roi cynnig ar:

• Rhith ffarwel
  Ceisiwch drefnu amser y galli di a phawb o’th ffrindiau fod ar-lein i ffarwelio â’ch gilydd. Os ydych yn sgwrsio drwy gyfrwng fiedo, gallet hyd yn oed roi addurniadau i fyny neu wisgo dy ddillad gorau.

• Ysgrifennu llythyron at yr athrawon roeddet ti’n eu hoffi
  Gall athrawon gael effaith fawr arnom, ac mae methu dweud diolch yn gallu bod yn anodd. Ceisia ysgrifennu llythyron neu negeseuon e-bost at yr athrawon oedd yn golygu mwyaf i ti. Hyd yn oed os na alli di roi'r llythyr dy hun, gallet ei anfon pan fydd yr ysgolion ar agor eto.

Mae’n gallu bod yn anodd pan wyt ti wedi arfer cael cefnogaeth gan gwnselydd ysgol. Os galli di, ceisia siarad ag oedolyn diogel, fel dy rieni neu ofalwyr, os yw pethau’n mynd yn anodd.

Mae siarad am sut rwyt ti’n teimlo a beth sy’n digwydd yn gallu dy helpu di i deimlo’n llai unig ac yn fwy abl i ymdopi.

Mae’n hawdd diflasu pan wyt ti’n sownd gartref, felly beth am geisio dysgu sgil newydd. O ymarfer jyglo i ddysgu origami i ti dy hun, mae’r posibiliadau yn ddiddiwedd.

P’un a wyt ti’n poeni am bobl yn mynd yn sâl, beth sy’n mynd i ddigwydd yn dy arholiadau neu beth fydd yn digwydd gyda’r coronafeirws, mae’n bwysig gofyn i oedolyn rwyt ti’n ymddiried ynddo beth alli di ei wneud.

Sut bynnag rwyt ti’n teimlo, mae’n well ei adael allan na’i gadw i mewn! Cychwynna ddyddiadur i ysgrifennu am beth sy’n digwydd, neu bydda’n greadigol a gwna rywbeth drwy ddefnyddio Art box. 

Os wyt ti’n cael dy gam-drin neu os nad wyt ti’n teimlo’n saff gartref, gall cau’r ysgolion a’r gorchymyn i beidio â mynd allan gael effaith fawr arnat.

Efallai dy fod ti’n poeni na chei di gefnogaeth pan fydd ei hangen arnat, neu y bydd pethau’n mynd yn waeth. Mae dy ddiogelwch di yn bwysicach nag unrhyw beth.

Mae yna bethau pwysig y galli di eu gwneud pan nad wyt ti’n teimlo’n saff:

• Siarad â rhywun rwyt ti’n ymddiried ynddo
  Gallet wneud apwyntiad i weld dy feddyg teulu, siarad â rhieni neu ofalwyr dy ffrind neu gysylltu â Childline.

• Osgoi sefyllfaoedd nad ydyn nhw’n saff
  Os oes rhywun gartref yn dy frifo di, mae gwneud cynllun ar gyfer aros yn saff yn gallu helpu; mae hyn yn gallu golygu gwneud yn siŵr nad wyt ti ar dy ben dy hun gyda’r person neu gadw allan o’i ffordd os yw mewn tymer ddrwg neu wedi bod yn yfed.

• Gwneud cynllun diogelwch
  Gwna gynllun o beth i'w wneud os nad wyt ti’n teimlo’n saff - gallet gynnwys â phwy i gysylltu, mannau diogel y galli di fynd iddynt a sut mae mynd yno a pha bethau i’w cario gyda ti mewn argyfwng.

Os nad wyt ti’n siwr beth i’w wneud, gallu siarad â Childline . Os yw’n argyfwng neu os oes rhaid i ti adael cartref, dylet wastad ffonio 999.